اگر چه معاون وزیر خارجه سخنی از دست یابی به توافق درباره تاسیسات فردو و اراک به میان نیاورده بود، عباس عراقچی، عضو ارشد تیم مذاکره کننده ایران در واکنش اعلام کرد که: «حصول هر گونه توافق درباره اراک و یا فردو تکذیب می‌شود و اصولاً هنوز هیچ توافقی در هیچ یک از موضوعات مورد مذاکره از جمله درباره این دو سایت به دست نیامده و اختلافات هم‌چنان باقی است».

اختلاف برداشت شرمن و عراقچی کجاست؟

علی خرم، استاد دانشگاه و کار‌شناس مسائل بین الملل، در گفتگو با فرارو درباره اختلاف نظر و برداشت ایران و آمریکا درباره تاسیسات فردو و اراک گفت: اگر چه ممکن است برداشت معاون وزیر خارجه آمریکا درست باشد اما این یک برداشت قطعی نیست.

 وی افزود: وقتی چنین اختلافی بروز پیدا می‌کند که دو طرف درباره موضوعی مثلا فردو و اراک گفت‌و‌گوهایی داشته باشند اما این گفت‌و‌گو‌ها منتج به تصمیم گیری نشده است. در این شرایط یک طرف اصل گفت‌و‌گو‌ها را ملاک اظهار نظر قرار می‌دهد.

 خرم ادامه داد: در مذاکراتی که میان ایران و گروه ۱+۵ در جریان است از جمله موضوعاتی که مورد بحث و بررسی قرار گرفته است، تاسیسات اراک و فردو بوده است. طبیعی است در این مذاکرات گفت‌و‌گوهایی صورت گرفته است و طرف مقابل هم نقطه نظرات خود را بیان کرده است.

 نماینده پیشین ایران در مقر اروپایی سازمان ملل تصریح کرد: ممکن است در جریان گفت‌و‌گو‌ها طرف ایرانی صرفا سکوت کرده باشد و از موضع گیری خودداری کرده باشد تا به ته ذهن طرف مقابل پی ببرد اما این به معنای این نیست که سکوت ایران و یا عدم موضع گیری درباره نقطه نظر طرف آمریکایی در جریان مذاکرات یک توافق قطعی است.

 خرم افزود: اساسا ایران و گروه ۱+۵ هنوز به هیچ توافق قطعی و نهایی در مذاکرات هسته‌ای دست پیدا نکرده‌اند و هیچ سندی تهیه نشده است که حکایت از توافق حول محور موضوعاتی از جمله فردو و یا اراک باشد.

 وی با تاکید بر اینکه وندی شرمن دروغ نمی‌گوید چرا که در آینده نزدیک با تیم مذاکره کننده ایران رو در رو می‌شود گفت: همانطور که عرض شد ممکن است طرف آمریکایی صحبتی که با طرف ایرانی داشته است را توافق قطعی دانسته در حالی این صحبت‌ها از طرف ایران قطعی به نظر نمی‌رسد.

 مشاور وزیر خارجه افزود: معمول این است که در مذاکرات هر دو طرف سناریوهایی که درباره موضوع مورد اختلاف دارند تا انتها بیان کنند و مخالفتی هم نسبت به آن در جریان طرح موضوع صورت نگیرد چرا که پی بردن به موضع طرف مقابل می‌تواند امکان بهتری برای تصمیم گیری فراهم کند.

 خرم تاکید کرد: بنابراین طرح موضوع از طرف آمریکایی‌ها به معنای پذیرش آن از طرف هیات ایرانی نیست چرا که توافقی هنوز حاصل نشده است.

 او در عین حال تاکید کرد: «آقای دکتر ظریف و تیم مذاکره‌کننده نیز باید بطور علنی ضمن بیان شفاف توافقات انجام گرفته، جواب روشن و آشکاری را در پاسخ به سخنان بی‌اساس و خطرناک وندی شرمن بدهند تا دیگر شاهد این گزافه‌گویی‌ها نباشیم.»

 تشویش اذهان عمومی

علی خرم درباره ادعای یک نماینده مجلس درباره تغییر ساختار در سایت فردو گفت: نمی‌دانم اطلاعات ایشان از کجا بوده است اما ممکن است این سخنان برپایه یک برداشت شخصی بوده باشد.

 وی افزود: اما نکته‌ای که در این باره می‌توان بیان کرد این است که جوری نباید صحبت کرد که گویی مملکت صاحب ندارد و به نوعی هر کی به هر کی است و هر فرد و گروهی که هر تصمیمی که خواست می‌تواند در کشور بگیرد و اجرایی کند.

 مشاور وزیر خارجه ادامه داد: قطعا مذاکرات هسته‌ای با این درجه از اهمیت خط به خط آن توسط تمامی مقامات عالی رتبه کشور حلاجی و تجزیه تحلیل می‌شود و به اطلاع بالا‌ترین مقام کشور می‌رسد و هر گونه تصمیمی با کسب اجازه از ایشان به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.

 خرم با بیان اینکه این گونه اظهار نظر‌ها مصداق بارز تشویش اذهان عمومی و کم لطفی به ساختار نظام و به نوعی سیاه نمایی در کشور است گفت: تاکنون هر توافقی که میان ایران و گروه ۱+۵ به دست آمده و هر توافقی که از این پس دو طرف به آن دست پیدا خواهند کرد برپایه اطلاع و اجازه مقامات عالی رتبه کشور است و اینگونه نیست که بدون اطلاع تصمیمی گرفته شود.

 نماینده پیشین ایران در مقر اروپایی سازمان ملل افزود: باید اجازه داد تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران که توانسته است اطمینان مقامات عالی رتبه کشور را جلب کند با قدرت گام‌های اعتماد ساز خود را در مسیر جلب اعتماد نسبت به صلح آمیز بودن برنامه هسته‌ای بردارد.

 وی تصریح کرد: اعتماد موضوعی نیست که با حرف و سخن جلب شود، برای جلب اعتماد نیاز به اقدامات عملی است، همانطور که ژاپنی‌ها نزدیک به ۱۸ سال برای اعتمادسازی برنامه هسته‌ای خود را متوقف کردند. در دوران اعتمادسازی هم قرار است ما کارهایی بکنیم که در توان مان است و آن را موقتا انجام نمی‌دهیم.

 خرم در خاتمه گفت: بنابراین در شرایطی که نظام تصمیم گرفته است که کشور در مسیر اعتمادسازی قرار گیرد بهتر است که همه با هم بدون در نظر گرفتن تفکرات سیاسی و جناحی تیم مذاکره کننده را مورد حمایت قرار دهیم تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به اهداف مورد نظر دست پیدا کنیم.